Het Nationaal Wegen Bestand (NWB) voegt hoogte-informatie toe en zet daarmee een belangrijke stap om tegemoet te komen aan de eisen die de Omgevingswet stelt aan de gegevens en het kaartmateriaal die het Rijk en de provincies moeten leveren voor het onderdeel geluid en luchtkwaliteit. Met het toevoegen van hoogte-informatie bevat het NWB hartlijnen die in 3D weergegeven kunnen worden. Een prototype komt voor de NWB partners in april 2020 beschikbaar.

De partners hebben het thema geluid geprioriteerd in het gezamenlijke jaarplan 2020, omdat een groot deel van de partners het NWB als basis voor geluidberekeningen wil toepassen. In 2018 is een uitgebreide pilot uitgevoerd waarin is aangetoond dat het NWB voldeed voor de toen geldende eisen voor geluidberekeningen. Met de laatste ontwikkelingen in de specificaties voor gegevens in het geluidsregister wordt ook 3D informatie gevraagd.

Het is de bedoeling om in eerste instantie voor de provinciale wegen en de rijkswegen hoogte-informatie aan de verkeerskundige hartlijnen toe te voegen. Dit wordt in een apart bestand, gekoppeld aan het NWB, aangeboden. Het is de verwachting dat dit in het najaar van 2020 beschikbaar komt. In een later stadium zou de hoogte ook geïntegreerd in het downloadbare bestand van het NWB beschikbaar kunnen worden toegevoegd.

 

Hoe werkt 3D-NWB?

Het NWB bestaat nu uit geometrische verkeerskundige hartlijnen, die met x-en y-coördinaten zijn vastgelegd. De z-coördinaat is niet vastgelegd. Daarmee is het nu nog een wegenbestand in het platte vlak. Er zijn mogelijkheden om de hoogte aan het wegenbestand toe te voegen. Daarvoor kan bijvoorbeeld het actueel hoogtebestand Nederland (AHN3) wordt gebruikt. Het AHN3 is bepaald met laseraltimetrie en het bevat gedetailleerde en precieze hoogtegegevens met gemiddeld acht hoogtemetingen per kwart vierkante meter. Aan de hand van de verkeerskundige hartlijnen van het NWB worden de dichtstbijzijnde hoogtepunten van het AHN gebruikt om de hoogte van de weg te bepalen. Deze methode wordt nu door het NWB-team zelf getest, zodat er later door een marktpartij een definitief algoritme kan worden ontwikkeld. Veel gaat goed, maar met name bij tunnels, viaducten, fly-overs en obstakels, zoals bijv. wegportalen, geleiderails, etc. is er extra algoritmiek nodig om de juiste hoogte van de weg te bepalen.

 

Eisen van de Omgevingswet

De omgevingswet is nog in ontwikkeling en ook de eisen die worden gesteld aan de brongegevens en berekeningen zijn nog niet in beton gegoten. Het meet- en rekenvoorschrift gaat nog de inspraak in. In de huidige versie van het meet- en rekenvoorschrift moet o.a. een wegenbestand worden gebruikt en de hoogte van de weg worden bepaald. Dit laatste geldt alleen voor de provincies en het rijk. Het NWB kan hiervoor worden gebruikt, maar het is niet verplicht. Alle benodigde gegevens worden door het RIVM verzameld en ontsloten via de Centrale voorziening Geluidgegevens (CVGG).

Andere gebruikers hebben ook behoefte aan het hoogte-informatie van de weg. Te denken valt aan indicatoren voor de luchtkwaliteit. Ook moet het kaartmateriaal, dat door de verschillende wegbeheerders voor de omgevingswet wordt geleverd, hoogte-informatie van de weg bevatten. Deze informatiebehoeften en de bijbehorende specificaties moeten nog opgehaald worden en nader worden uitgewerkt. Met verschillende geluidexperts zijn al wel afspraken gemaakt over de kwaliteit van de hoogte-informatie.

Naast het 3D maken van het NWB wordt ook een planning gemaakt voor het verbeteren van de accuratesse van het NWB op basis van de Basisregistratie Grootschalige Topografie (BGT).

Voor meer informatie over dit traject kan contact worden opgenomen met Dirk Simon Beerda  van het NWB-team.